Sinds enkele jaren stellen we vast dat de agressiegevallen in de gevangenissen in stijgende lijn zijn. Dit is een rechtstreeks gevolg van de stijging van de gevangenispopulatie. Het grote aantal geïnterneerden in onze gevangenissen hebben een significant aandeel bij deze agressiegevallen. Dit valt volgens de cijfers niet te ontkennen.
De laatste maand werden enkele inrichtingen constant met zware gevallen van agressie geconfronteerd en dit met alle gevolgen van dien.
De gevangenissen van Antwerpen, Brugge, Gent, Hasselt, Merksplas, Oudenaarde en Turnhout hebben vandaag elk een procedure sociaal conflict met stakingsaanzegging ingediend. De aangehaalde reden door het gemeenschappelijk vakbondsfront : de escalatie van gewelddadige incidenten ten aanzien van het personeel.
Om die agressie aan te pakken werden door de overheid reeds volgende initiatieven genomen :
- De omzendbrief COLL 03/2008 (geweld hulpverleners) werd terug onder de aandacht van de parketten gebracht met de vraag om een passend gerechtelijk gevolg te voorzien. Dit om te vermijden dat meldingen van agressie zonder gevolg worden geklasseerd.
- In de zomer van 2021 werd de procedure kritiek incident ingevoerd waardoor elke incident van agressie op een uniforme manier wordt afgehandeld en er bijzondere aandacht is voor de begeleiding en ondersteuning van het personeel. Deze procedure voorziet ook dat elk incident ook gemeld wordt bij het parket.
- Er werd een contract afgesloten met POBOS om psychologische begeleiding aan te bieden aan de personeelsleden die het slachtoffer werden van agressie of een andere traumatische gebeurtenis op het werk.
- In 2022 werd het pilootproject agressiebeheersing en agressiebegeleiding opgestart in 8 gevangenissen. Dit project voorziet zowel begeleiding van de gedetineerden, als begeleiding van de organisatie door gespecialiseerde instanties. In 2023 liep het project binnen 15 gevangenissen.
- Vanaf 2025 zal het project agressiebeheersing en agressiebegeleiding in alle gevangenissen ingevoerd moeten zijn. In elke gevangenis zal er een aanbod zijn voor zowel de gedetineerden als het personeel.
- In het nieuwe strafwetboek voorziet men een gelijke strafmaat voor agressie ten aanzien van alle personen met een maatschappelijke functies, zijnde politie, hulpverleners en ook gevangenispersoneel.
- Door te investeren in meer zorgpersoneel, moet het aantal gevallen van agressie door geïnterneerden afnemen.
Op heden hebben deze maatregelen duidelijk geen impact op het stijgend aantal agressiegevallen en op de verdere begeleiding van onhandelbare gedetineerden/geïnterneerden. We worden in de gevangenissen dagelijks met agressie in al zijn vormen geconfronteerd. Dat er nu structurele oplossingen moeten komen is een feit. Naar aanleiding van deze stakingsaanzeggingen willen wij dat deze agressieproblematiek op een hoger overleg (HOC) zal worden besproken.
Wij verwachten van de minister dan ook een degelijk plan van aanpak !
